Duurzaam ondernemen: JA. Belasting betalen: NEE.

Iedereen heeft een hekel aan belasting betalen. Dat is logisch en dus probeer je hier op alle mogelijke manieren onderuit te komen. Nou ja, op alle mogelijke manieren, dat is natuurlijk een lastig te interpreteren begrip. De manieren voor Jan met de Pet zijn dungezaaid, en voor de wereldwijd opererende multinationals ongekend.
 

VBDO: Duurzaam ondernemen

Vorige week schreef ik al eens over duurzaam ondernemen. Veel ondernemers zijn al duurzamer bezig dan ze denken. Een onderdeel van duurzaam ondernemen is het rekening houden met milieu en maatschappij. De VBDO, de vereniging van beleggers voor duurzame ontwikkeling, maakt zich zorgen over de belastingmoraal van de multinationals. De VBDO (lees hier het rapport) bezocht de afgelopen maanden 64 aandeelhoudersvergaderingen (AVA’s). Multinationals werden onder andere getoetst op hun aandacht voor duurzame thema’s als mensenrechten. Reeds 88% van de onderzochte bedrijven rapporteerde dit jaar over mensenrechten; in 2010 was dat nog maar 12%. Hier is dus enorme vooruitgang geboekt.

Belastingmoraal: ronduit slecht

De VBDO deed ook onderzoek naar de belastingmoraal van de bedrijven en hier waren de resultaten ronduit schokkend. Slechts 4% (3 van de 64 dus) van de onderzochte bedrijven erkende dat een verantwoorde belastingafdracht onderdeel is van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). In de rapportages ontbreekt het vooral aan transparantie over belastingafdrachten. Het lijkt er dus op dat belasting betalen nog niet als onderdeel van duurzaam ondernemen wordt gezien.

Mensenrechten en belasting betalen zijn dus nog twee totaal verschillende dingen. Belasting betalen is leuk, maar het kost een hoop geld en gaat rechtstreeks ten koste van de winst. De multinationals hebben professionals in dienst die tot taak hebben ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk belasting wordt betaald. Uiteraard binnen de grenzen van de wet. Een moreel appel op ondernemingen meer belasting te betalen is ongetwijfeld goed bedoeld, maar zal weinig tot geen effect hebben.

De nationale overheden maken er zelf een puinhoop van. Zolang een bedrijf (o.a. Starbucks lag hierdoor ernstig onder vuur in Engeland) door het simpel opzetten van een postbusadres in een ander land miljarden aan belasting kan uitsparen (op een legale wijze!), is het absurd te veronderstellen dat bedrijven uit goedertierenheid deze buitenkansjes laten liggen.

Politiek aan zet

De bal ligt bij de politiek. Belasting betalen is een spel tussen belastingdienst en bedrijven. De belastingdienst (overheid) zal door middel van internationale wetgeving de belastingmoraal van het bedrijfsleven moeten verbeteren. Dat zal ongetwijfeld gaan gebeuren want veel multinationals bulken van het geld (de Apple’s en Google’s van deze wereld), en de meeste overheden komen structureel geld tekort. Zij zouden wel gek zijn als ze deze kip met de gouden eieren niet eens wat harder zouden aanpakken.