De Sanctiewet (officieel: Sanctiewet 1977) stelt wettelijke eisen aan (financiële) instellingen om hun integriteit te waarborgen en zo ongewenste handel, witwassen en terrorisme te bestrijden.
Met de wet geeft Nederland op nationaal niveau uitvoering aan internationale sanctieregimes, zoals die van de Verenigde Naties en de Europese Unie. Organisaties die onder de wet vallen, moeten hun relaties identificeren en passend actie ondernemen als deze relaties op een sanctielijst voorkomen - en dus verdacht zijn.
Regelmatig wordt de Sanctiewet gewijzigd en geactualiseerd. Welke wijzigingen zijn doorgevoerd en wanneer, kunt u hier lezen.
Op wie is het van toepassing?
De Sanctiewet is van toepassing op onder andere banken, verzekeraars, wisselinstellingen, pensioenfondsen, trustkantoren, leasemaatschappijen en casino’s.
De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) houden toezicht op het naleven van de Sanctiewet. Ze doen dit via de Regeling Toezicht Sanctiewet 1977 die voorschrijft dat (financiële) instellingen moeten controleren of hun relaties voorkomen op sanctielijsten uit EU-verordeningen, besluiten van de minister van Buitenlandse Zaken of bijvoorbeeld resoluties van de VN Veiligheidsraad. DNB beoordeelt vooral of de genomen maatregelen toereikend zijn.
Blijkt een relatie verdacht, dan zijn verschillende financiële sancties mogelijk. In de verordeningen van de Europese Unie staan de volgende sancties:
Organisaties die niet aan de Sanctiewet voldoen, kunnen een dwangsom of bestuurlijke boete opgelegd krijgen. Zelfs een strafrechtelijke aangifte behoort tot de mogelijkheden. In 2022 is er in Nederland nog beslag gelegd op 137 miljoen euro, vanwege overtreding van de sanctiewet. De Nederlandse rechtspersoon had goederen aan Rusland geleverd, wat in strijd is met de handelsbeperkingen die gelden sinds de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.
Als wordt geconstateerd dat een relatie op een sanctielijst voorkomt, moet de instelling direct actie ondernemen. Wat voor actie precies, hangt af van de bepalingen in de sanctieregeling en de aard van de dienstverlening. Denk bijvoorbeeld aan het blokkeren van een verzekeringspolis, het beëindigen van een krediet of het bevriezen van een bankrekening. Daarnaast moet de ‘hit’ direct worden doorgegeven met een speciaal meldformulier aan DNB. DNB beoordeelt de melding vervolgens. Als er inderdaad sprake is van een hit, stuurt DNB de melding door naar de minister van Financiën. De gegevens die bij de melding moeten worden doorgegeven zijn:
Het voldoen aan de Sanctiewet is een arbeidsintensief traject. Er zijn echter mogelijkheden om het werk te automatiseren. Met complianceplatform Protect kunt u gemakkelijk en snel uw klanrelaties screenen. Zo bespaart u tot wel 80% van uw tijd. Met Protect checkt u: