Van pionier naar manager: gedragsverandering bij groei

Een ondernemer heeft een creatieve visie, denkt in uitdagingen en durft risico’s te nemen. Maar bij snelle groei is pionieren niet voldoende: om het succes te kunnen uitbouwen zal een succesvolle ondernemer moeten (leren) delegeren, structureren en coördineren. Voor de stap van pionieren naar managen zijn andere vaardigheden nodig. 

Ondernemen vs. managen

Met eigenschappen als eigenzinnigheid, lef, competitiviteit, passie, vindingrijkheid en creativiteit zit de meeste pioniers het ondernemen in het bloed. Ze zitten vol met briljante ideeën, jagen hun dromen na en zijn niet bang om in het diepe te springen. Maar bij snelle groei heeft een ondernemer niet alleen genoeg aan zijn ondernemersgenen: om de groei in goede banen te kunnen leiden, zal een ondernemer (ook) een goede manager moeten worden. Deze nieuwe rol vereist een omslag in het denken en gedrag, want terwijl een ondernemer zich richt op de buitenwereld, kansen ziet en wil veranderen, ingrijpen en vernieuwen, is een manager gericht op de interne organisatie, gaat hij voor continuïteit en wil hij behouden, structureren en beheersen.

Vaardigheden

Wanneer een pionier zo succesvol is dat hij meer werk krijgt aangeboden dan hij zelf aankan, zal hij moeten kiezen: klanten weigeren, of mensen aannemen en samen de uitdaging aangaan. Groei is dan een keuze. Wie ervoor kiest zijn onderneming te laten groeien, zal zijn gedrag aan moeten passen om hierin te kunnen slagen. Gedragswetenschappers Tiggelaar en de Vreugd deden onderzoek naar veranderingen bij ondernemers die nodig zijn voor snelle groei. Zij kwamen tot vier categorieën: 

1. Delegeren (o.a. taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden overdragen).
2. Zelfmanagement (o.a. het evenwicht tussen werk en privé bewaken, groeien in zelfvertrouwen en persoonlijk timemanagement).
3. Overige managementvaardigheden (o.a. vergaderingen leiden, medewerkers motiveren en cijfers controleren).
4. Doelen expliciteren (o.a. strategische langetermijnvisie formuleren, doelen communiceren en expliciet het doel stellen om te groeien).

Volgens de onderzoekers kan het belang van deze gedragsveranderingen nauwelijks overdreven worden. “Wie zijn onderneming wil laten groeien, ontkomt er niet aan om als ondernemer meer manager te worden.”

Prikkelende omgeving

Maar hoe word je als pionier in hart en nieren een goede manager? Volgens Tiggelaar en de Vreugd is voor een duurzame gedragsverandering een modificatie van de dagelijkse omgeving nodig. “Wie als ondernemer zijn gedrag wil veranderen, doet er goed aan zichzelf te prikkelen door het toevoegen van nieuwe elementen in de dagelijkse omgeving: nieuwe mensen, nieuwe manieren van werken en nieuwe kennis.” Lukt het managen niet meteen? Geen paniek: de onderzoekers zagen dat in een groot deel van de groeicasussen sprake was van tegenvallers, conflicten en crisissituaties. “De kunst is om deze onverwachte impact uiteindelijk in je voordeel te gebruiken. Groeiondernemers doen dit met verve.”

Dit artikel is geschreven in het kader van de FD Gazellen Awards 2013. Jaarlijks zetten het Financieele Dagblad en Graydon de snelst groeiende bedrijven van Nederland in de spotlight met deze onderscheiding. Deze bedrijven dragen sterk bij aan de werkgelegenheid en het herstel van de Nederlandse economie. Graydon steunt ondernemend Nederland bij hun uitdaging om snelle groei in goede banen te leiden en voorziet  de lezers tot aan de finale van de FD Gazellen via dit medium door middel van artikelen, onderzoeken en cases. Hierbij wordt vooral gekeken naar zaken als de juiste inzet van kennis en kapitaal om verdere groei te kunnen realiseren; het bedrijf financieel gezond te houden en de concurrentie voor te blijven.